Xe nâng hàng có được nâng người không? Quy định pháp luật 2025

Hình ảnh một vài công nhân đứng trên pallet và được xe nâng hàng đưa lên cao là một cảnh tượng khá quen thuộc tại nhiều công trường, nhà xưởng ở Việt Nam. Nhưng liệu hành động này có an toàn và hợp pháp? Câu hỏi “xe nâng hàng có được nâng người không?” là một trong những vấn đề gây tranh cãi và tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất.

Bài viết này sẽ cung cấp câu trả lời rõ ràng và dứt khoát, dựa trên các quy định pháp luật hiện hành và phân tích từ các chuyên gia an toàn.

Câu trả lời ngắn gọn là: KHÔNG, việc sử dụng xe nâng hàng thông thường để nâng người là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm vì tiềm ẩn rủi ro tai nạn lao động chết người.

Quy định pháp luật về nâng người bằng xe nâng hàng

Luật an toàn lao động 2025 và các văn bản đi kèm đã quy định rất rõ ràng:

1. Sử dụng đúng công năng thiết bị: Quy chuẩn kỹ thuật an toàn thiết bị nâng nêu rõ, xe nâng hàng được thiết kế, chế tạo và kiểm định chỉ cho mục đích nâng hạ hàng hóa. Các hệ thống an toàn của nó không được thiết kế để đảm bảo cho con người.
2. Thiết bị chuyên dùng để nâng người: Pháp luật yêu cầu việc nâng người phải được thực hiện bằng các thiết bị chuyên dụng như xe nâng người (self-propelled aerial work platform) hoặc các loại thang nâng được thiết kế riêng cho mục đích này.
3. Mức phạt khi dùng xe nâng hàng để nâng người: Doanh nghiệp và cá nhân vi phạm quy định này có thể đối mặt với các mức xử phạt hành chính nặng, đình chỉ công việc, và phải chịu hoàn toàn trách nhiệm hình sự nếu có tai nạn nghiêm trọng xảy ra.

Vì sao không nên dùng xe nâng hàng để nâng người?

4 Rủi ro chết người

1. Hệ thống thủy lực không an toàn cho người: Hệ thống thủy lực của xe nâng hàng được thiết kế cho tải tĩnh (hàng hóa), không được thiết kế để chịu tải động và các dao động nhỏ do con người di chuyển, có thể gây tụt áp đột ngột.
2. Nguy cơ lật xe cao: Trọng tâm của xe nâng hàng thay đổi liên tục và không ổn định khi có người di chuyển trên càng nâng, rất dễ gây lật xe.
3. Không có hệ thống bảo vệ: Pallet hay càng nâng không có lan can, lan can phụ, điểm neo dây an toàn… khiến người lao động có nguy cơ rơi ngã từ trên cao.
4. Không có cơ cấu hạ khẩn cấp an toàn: Khi xe gặp sự cố mất nguồn, việc hạ người xuống một cách an toàn gần như là không thể.

Trường hợp ngoại lệ: Khi nào được phép dùng xe nâng hàng để nâng người?

Mặc dù bị nghiêm cấm, pháp luật vẫn có một vài ngoại lệ cực kỳ hiếm và chỉ được áp dụng khi không có giải pháp nào khác khả thi hơn, đồng thời phải tuân thủ các điều kiện vô cùng nghiêm ngặt:

Phải sử dụng giỏ nâng người cho xe nâng hàng (man basket)

Đây là một chiếc lồng chuyên dụng, được thiết kế chắc chắn, có lan can bảo vệ, sàn chống trượt, và điểm neo dây an toàn. Phụ kiện này phải được kiểm định an toàn riêng.

Xe nâng phải được kiểm tra kỹ lưỡng

Xe phải ở trong tình trạng kỹ thuật hoàn hảo, và hệ thống thủy lực không được có bất kỳ dấu hiệu rò rỉ nào.

Phải có quy trình làm việc an toàn chi tiết

Phải có người giám sát bên dưới, khu vực làm việc phải được rào chắn, và người trên giỏ nâng phải đeo dây an toàn được móc vào điểm neo của giỏ.

Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế và không được khuyến khích.

Sự khác biệt cốt lõi giữa xe nâng hàng và xe nâng người

Lời khuyên từ chuyên gia an toàn của Navicosa

An toàn của con người là vô giá. Thay vì tìm cách cải tạo xe nâng hàng để nâng người và đối mặt với rủi ro pháp lý cũng như tai nạn, giải pháp an toàn, đúng luật và chuyên nghiệp nhất là sử dụng thiết bị được sinh ra để làm việc đó: xe nâng người chuyên dụng.

Khi thuê xe nâng người tại Navicosa, chúng tôi cam kết 100% thiết bị đều được kiểm định, bảo dưỡng định kỳ và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn cao nhất.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Xe nâng hàng có cần kiểm định khi dùng để nâng người không?

Có. Cả xe nâng hàng và lồng nâng người chuyên dụng đều phải được kiểm định riêng biệt và còn hiệu lực. Tuy nhiên, như đã nói, đây là giải pháp không được khuyến khích.

2. Dùng xe nâng hàng thay xe nâng người có an toàn không?

Hoàn toàn không an toàn. Nó tiềm ẩn rất nhiều rủi ro tai nạn nghiêm trọng như đã phân tích ở trên.

3. Khi nào được phép dùng xe nâng hàng để nâng người?

Chỉ trong những trường hợp cực kỳ hiếm hoi, không có giải pháp nào khác và bắt buộc phải sử dụng lồng nâng chuyên dụng đã được kiểm định, cùng với một quy trình an toàn nghiêm ngặt.

Liên hệ để được tư vấn giải pháp nâng người an toàn

Công ty TNHH Giao Nhận Vận Tải Navicosa

• Hotline: 078 3535 679
• Email: xenangnavicosa@gmail.com
• Website: xenangnavicosa.com
• Trụ sở chính: Số 57/5/6, Đường ĐX 126/57 Tổ 4, Khu phố 1, Tân An, Thủ Đầu Một, Bình Dương.